Gold loan: बँका आणि बिगर बँकिंग कंपन्या सोन्याच्या कर्जाचे वितरण वेगाने करीत असून रिझव्र्ह बँकेला त्यांच्या ‘उदारते’ची चिंता आहे. यामागे नक्कीच आरबीआयची चिंता रास्त आहे. कारण अशा पद्धतीने लोन देऊन आर्थिक फुगवटा निर्माण झाल्यास बँकांना आणि वित्तिय संस्थाना त्याचे मोठे नुकसान होऊ शकते.
RBI चिंतेत का आहे?
बँका आणि बिगर बँकिंग कंपन्या सोन्याच्या कर्जाचे सर्रास वाटप करत आहेत. रिझव्र्ह बँकेला त्यांच्या ‘उदारते’ची चिंता आहे. केवळ Q1FY25 मध्ये सुवर्ण कर्ज मंजूरींमध्ये मार्च तिमाहीच्या तुलनेत वर्ष-दर-वर्ष 26% आणि 32% ची विक्रमी वाढ झाली आहे, मंजूर कर्जांचे एकूण मूल्य रु. 79,217 कोटी आहे. बँका आणि नॉन-बँकिंग फायनान्स कंपन्यांनी मंजूर केलेल्या सोन्याच्या कर्जात झालेली विक्रमी वाढ ही रिझव्र्ह बँकेला या कर्जाच्या हिशेबातील तफावत दूर करण्यास सांगण्यासाठी आरबीआयसाठी ट्रिगर मानली जात आहे जेणेकरून त्यांच्या खात्यातील बुडीत कर्जे वाढू नयेत. Why is RBI concerned?
अनेक तिमाहीत सतत वाढ
सोन्याच्या कर्जात ही वाढ एकाच वेळी झालेली नाही. उलट अनेक त्रैमासिकांपासून ते सातत्याने घडत आले आहे. एप्रिल-जून 2023 दरम्यान, वाढ 10% होती. या क्षेत्रातील बँकांमधील तीव्र स्पर्धा असूनही ही वाढ आहे. ऑगस्ट 2024 च्या बँक कर्जावरील RBI झोनल डेटानुसार, गोल्ड लोन वार्षिक आधारावर सुमारे 41% वाढून 1.4 लाख कोटी रुपयांवर पोहोचले.
टॉप-अप आणि रोल-ओव्हरद्वारे खेळत आहे
यानंतर एका पुनरावलोकनात आढळून आले ज्यामध्ये बुडीत कर्जे लपवून ठेवण्याची तसेच कोणत्याही योग्य मूल्यांकनाशिवाय कर्जे सदाबहार बनविण्याची प्रथा दिसून आली, जरी सोने कर्ज मिळवणे सोपे आहे, परंतु ते कर्ज घेणे अनेकांच्या मते मानले जाते निधीच्या इतर स्त्रोतांमध्ये प्रवेश करू शकत नसलेल्यांसाठी शेवटचा उपाय. सोने कर्जातील वाढ संपूर्ण NBFC उद्योगाच्या वाढीपेक्षा दुप्पट आहे. त्यात वार्षिक 12% कर्ज वाढ दिसून आली.Why is RBI concerned?
नवीन आणि सेकंड हँड कारसाठी कर्ज
इतर विभागांमध्ये, नवीन आणि सेकंड हँड कारसाठी कर्ज उच्च दराने वाढले आहे. मंजुरीच्या बाबतीत पुढील सर्वात मोठा विभाग वैयक्तिक कर्जाचा आहे, ज्याचा NBFC कर्जाच्या 14% वाटा आहे. त्यानंतर गृह कर्ज आहे, जे उद्योग कर्जाच्या 10% आहे. मालमत्ता कर्ज आणि असुरक्षित व्यवसाय कर्जे 8% वर थोडी जास्त आहेत.Why is RBI concerned?